اطاعت هاى ممنوع در قرآن
اطاعتهاى ممنوع در قرآن
مطیع محض حاکمان جور بودن و اطاعت از آنان خلاف قرآن است؛ زیرا خداوند در قرآن اطاعت از گروههای زیر را ممنوع کرده است:
کافران: از کسانى که اطاعت از آنها منع شده است، کافران هستند.
به این آیه توجه کنید:
{ فَلا تُطِـعِ الکافِرِینَ وَجاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً کَبِیراً}([۱])
پس تو هرگز تابع کافران مباش و با آنان سخت جهاد و کارزار کن.
در حالى که پیشتر از باقلانى نقل کردیم که اکثریت اهل حدیث بر این باورند که اگر حاکم مسلمانى کافر شد، نه مشروعیت خود را از دست مىدهد و نه مىتوان علیه او قیام کرد، بلکه باید مطیع او بود.
۲- غافلان و تبهکاران: از کسانى که در قرآن اطاعت از آنان منع شده است، این گروه هستند. به این آیه توجه کنید
{ وَلا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَاتـَّبَعَ هَواهُ وَکانَ أَمْرُهُ فُرُطاً }([۲])
و هرگز از کسانى که قلبشان را از یاد خود غافل کردیم و تابع هواى نفس خود شده و به تبهکارى پرداختهاند، متابعت مکن.
۳- تکذیب کنندگان: از کسانى که اطاعت از آنان ممنوع شده است، تکذیب کنندگان آیات الهى هستند؛
{فَلا تُطِـعِ المُـکَذِّبِینَ}([۳])
پس تو هرگز از تکذیبکنندگان آیات الهى پیروی مکن.
۴- قسم خوران فرومایه: از کسانى که اطاعت از آنان منع شده است، انسانهاى پست و فرومایهاى هستند که دائم سوگند مىخورند؛
{وَلا تُطِـعْ کُلَّ حَلاّفٍ مَهِـینٍ}([۴])
و تو هرگز اطاعت مکن از انسان فرومایهاى که بسیار قسم یاد مىکند.
۵- گناهکاران: از کسانى که در قرآن اطاعت از آنان منع شده است، گناهکاران هستند؛
{فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّک َ وَلا تُطِـعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ کَفُوراً}([۵])
پس در حکم پروردگارت صبور باش و از هیچ گناهکار یا کافرى اطاعت مکن.
۶- اسراف کاران: از کسانى که اطاعت از آنان منع شده است، مسرفان هسستند.
{وَلا تُـطِـیعُوا أَمْـرَ المُـسْرِفِـینَ}([۶])؛
و هرگز از اسرافکاران متابعت نکنید.
و آیات دیگرى که با الفاظ متفاوت این واقعیت را بیان مىکنند که از کسانى که برخلاف دستورات خداوند رفتار مىکنند، اطاعت نکنید. با این حال، آیا مىتوان به خداوند نسبت داد که مقصود او از «اولىالامر» حاکمان فاسد، گناهکار، اسراف کار، تبهکار و… هستند و مردم موظفند در هر شرایطى از آنان پیروى کنند!
منبع : مجمع جهانی شیعه شناسی
